Vakya prakar in marathi

आपण संभाषण करतांना/बोलतांना थांबतो म्हणजेच विराम घेतो आणि तो चिन्हांनी दर्शविला जातो त्या चिन्हांना विरामचिन्हे असे म्हणतात. विरामचिन्हे दर्शविणारा तक्ता : अ.क्र. चिन्हाचे नाव चिन्ह केव्हा वापरतात 1 पूर्णविराम . • वाक्य पूर्ण झाल्यावर • शब्दांचा संक्षेप दाखविण्यासाठी अक्षरांपूढे उदा. • माझे जेवण झाले. • मा.क.(मोहनदास करमचंद) 2 अर्धविराम ; • दोन छोटी वाक्य उभयान्वयी अव्ययाने जोडताना उदा. • विजय हुशार आहे; पण तो अभ्यास करत नाही. 3 स्वल्पविराम ‘ • एकाच जातीचे अनेक शब्द लागोपाठ आल्यास • संबोधन (हाक मारणे) दर्शवितांना. उदा. • माझ्याकडे इतिहास, भूगोल, गणित, विज्ञान या सर्व विषयांचे पुस्तके आहेत. • राम, इकडे ये. 4 अपूर्णविराम (उपपुर्णविराम) , • वाक्याच्या शेवटी तपशील घावयाचा असल्यास. उदा. • पुढील क्रमांकाचे विधार्थी उत्तीर्ण झाले: 5,7,9,12,15,18 5 प्रश्नचिन्ह ? • प्रश्नार्थक वाक्याच्या शेवटी. उदा. • तुझे नाव काय? • तू कोठून आलास? 6 उद्गारवाचक ! • उत्कट भावना व्यक्त करताना ती दाखविणार्‍या शब्दाच्या शेवटी. उदा. • बापरे! केवडा मोठा साप! • आहाहा! किती सुरेख देखावा. 7 अवतरणचिन्ह ””‘‘ • दुहेरी अवतरणचिन्ह बोलणार्‍याला तोंडाचे शब्द दाखवण्याकरिता. • एकेरी अवतरणचिन्ह एखाधा शब्दावर जोर लावायचा असल्यास. • दुसर्‍याचे मत अप्रत्येक्षपणे सांगतांना. उदा. • तो म्हणाला, “मी घरी येईन.” • मराठी भाषेची लिपी ‘देवनागरी’ आहे. 8. संयोगचिन्ह — • दोन शब्द जोडतांना. • ओळीच्या शेवटी शब्द अपुरा राहिल्यास, उदा. • प्रेम-विवाह • क्रिडा-संकुल 9 अपसरण चिन्ह (डॅश) (स्पष्टीकरण चिन्ह) – • बोलतांना विचारमाला तुटल्यास. • स्पष्टीकरण लावयाचे असल्यास. 10 विकल्प चिन्ह / • एखाधा शब्दासाठी असलेला पर्याय दाखविण्यासाठी दोन शब्द...

वाक्यात क्रियादाचा कार्त्याशी किंवा कर्माशी लिंग , वचन , पुरुष , यांचा बाबतीत जो संबध असतो त्यास प्रयोग असे म्हणतात . भावे प्रयोग – न.पु.ए.व.पु ते , ले , हे , जे , वे prayog in marathi ज्या प्रयोगात क्रियापदाचे रूप कर्त्याच्या लिंग , वचन , पुरुष , या प्रमाणे बदलते त्यास कर्तरी प्रयोग असे म्हणतात कर्त्याच्या लिंग , वाचन , पुरुष या प्रमाणे क्रियापद बदलले तेव्हाच कर्तरी प्रयोग दिसतो • कर्तरी प्रयोगात कर्ता प्रथमा विभाक्तित्त असतो • कर्तरी प्रयोगात कर्म द्वूतीय / विभक्तीत असतो • कर्तरी प्रयोगात क्रियापद वर्तमानकाळी असते • कर्ता + कर्म + क्रियापद = कर्तरी प्रयोग • शाम पेरू खातो सीता पेरू खाते = कार्याचे लिंग बदल केल्यास कर्तरी प्रयोग • सचिन क्रीक्रेट खेळतो अंजली क्रिकेट खेळते • आई बाजारात जाते बाबा बाजारात जातात • तो आकाशात उडतो ती आकाशात उडते • राम धनुष्य मोडतो राधा धनुष्य मोडते • लता गाणे गाते किशोर कुमार गाणे गातो • शिक्षक वाय्कर्ण शिकवतात शिक्षिका व्याकरण शिकवते • मी गाईस बघतो ती गाईस बघते A} कर्तरी प्रयोग B} कर्मणी प्रयोगी C} भावे प्रयोग D} यापैकी नाही कर्तरी प्रयोगाचे दोन प्रकार पडतात १} सकर्मक कर्तरी प्रयोग २} अकर्मक कर्तरी प्रयोग prayog in marathi ज्या कर्तरी प्रयोगात क्रियापद हे कर्मसह असते टायस सकर्मक कर्तरी प्रयोग असे म्हणतात . अकर्मक कर्तरी prayog in marathi ज्या कर्तरी प्रयोगात कर्म नसते किंवा कर्त्यापासून निघालेली क्रिया क्रर्त्यावरच येवून थांबत असेल त्यास अकर्मक कर्तरी प्रयोग असे म्हणतात . अकर्मक कर्तरी प्रयोगात विशेषण क्री.वी.अ शब्दयोगी अव्यय , सप्तमी विभक्ती प्रत्यय आलेले असतात व ते कर्माचे कार्य करती नाही अकर्मक प्रयोग prayog in marathi ज्या प्रयोगात क्रिया...

जेव्हा बोलणारा दुसर्‍या व्यक्तीशी बोलतांना व तिसर्‍या व्यक्तींचा उल्लेख करतांना ज्या, ज्या सर्वनामाचा वाक्यात उपयोग करतो त्या सर्वनामांस तृतीय पुरुषवाचक सर्वनाम म्हणतात. उदा – तो, ती, ते, त्या, आपण, स्वतः इ. • त्याने मला कामाला लावले पण स्वतःमात्र आला नाही. • त्या सर्वजण इथेच येत होत्या. 2. दर्शक सर्वनाम : एकाच वाक्यात आधी आलेल्या नामाचा किंवा सर्वनामाचा पुन्हा उल्लेख करतांना ज्या सर्वनामाचा उपयोग होतो. त्याला आत्मवाचक सर्वनाम असे म्हणतात. उदा. • 1. मी स्वतःत्याला पहीले. • 2. तू स्वतः मोटर चालवशील का? • 3. तो आपण होवून माझ्याकडे आला. • 4. तुम्ही स्वतःला काय समजतात. मराठीत मूळ 9 सर्वनाम मी, तू, तो, हा, जो, कोण, काय, आपण, स्वतःया मूळ सर्वनामापैकी – Dhanshri Patil is a full-time Content Writer and author at MPSC World. With a background in Computer Engineering, Dhanshri's skill in education has assisted both early adopters and innovators learn about the ongoing happenings in the educational field. Dhanshri believes in blogs being scholarly yet simple. Her blogs are sought after for intimate details while using simple language.

अनुक्रमणिका • 1 Introduction | परिचय • 2 vakya prakar In Marathi | वाक्यांचे प्रखर मराठीत • 3 Svarupavarun Padnare Prakar | स्वरूपावरुण पडणारे प्रकार • 4 निष्कर्ष | Conclusion Introduction | परिचय Sr No. Vakya Prakar 1 विधानार्थी वाक्य 2 प्रश्नार्थी वाक्य 3 उद्गारार्थी वाक्य 4 होकारथी वाक्य 5 नकारार्थी वाक्य 6 स्वार्थी वाक्य 7 आज्ञार्थी वाक्य 8 विद्यार्थी वाक्य Sr No. स्वरूपावरुण पडणारे प्रकार 1 केवल वाक्य. 2 संयुक्त वाक्य. 3 मिश्र वाक्य vakya prakar In Marathi | वाक्यांचे प्रखर मराठीत 1. विधानार्थी वाक्य वाक्यात केवळ विधान केले जाते त्याला विधानार्थी वाक्य म्हणतात. उदाहरण 1.राम पेरू खातो. 2.तो पुस्तक वाचतो. 3.श्याम काम करतो. 4.रिया अभ्यास करते. • प्रश्नार्थी वाक्य वाक्यात प्रश्न विचारले जातात त्या वाक्यांना प्रश्नार्थी वाक्य असे म्हणतात. उदाहरण 1.राम पेरू खाल्लास का ? 2.श्याम कोल्हापूरला केव्हा जाणार आहेस ? 3.रिया काय करत आहेस? 4.तुझे काम झाले का? • उद्गारार्थी वाक्य व्यक्तीने आपल्या मनातल्या भावना विकसित केल्या त्या वाक्यांना उद्गारार्थी वाक्य म्हणतात. उदाहरण 1.अबब ! केवढा मोठा हा अजगर. 2.शाब्बास ! बारावी पास झालास. 3.अरे बाप रे ! हे कधी झालं आणि. • होकारथी वाक्य. वाक्यामध्ये होकार दिला जातो त्या वाक्यांना होकारथी वाक्य ते असे म्हणतात. उदाहरण 1.मला अभ्यास करायला आवडते. 2.सीता जेवण करत आहे 3.प्रिया ला इंजिनिअरिंग पाठवायचे आहे. 4.शामला बीएससी पास व्हायचे आहे. • नकारार्थी वाक्य. वाक्यात नकार दिला जातो त्या वाक्यांना नकारार्थी वाक्य असे म्हणतात. उदाहरण 1.श्याम आज शाळेला गेला नाही. 2.राम ला फुटबॉल आवडत नाही. 3.ओम जेवत नाही. • स्वार्थी वाक्य त्यामध्ये क्रियापद रुपावरून काळाचा ...

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • स्पर्धा परीक्षेची तयारी करताना मराठी व्याकरण या घटकामध्ये शब्दांच्या जाती व त्यांचे प्रकार या घटकावर हमखास दोन ते तीन प्रश्न परीक्षेमध्ये विचारल्या जातात. या प्रश्नांची तयारी करण्यासाठी शब्दांच्या जाती व त्यांचे प्रकार यांचा अभ्यास करणे अत्यंत महत्वाचे आहे.शब्दांच्या मुख्यतः दोन जाती असतात. अ) विकारी शब्द ब) अविकारी शब्द अ) विकारी शब्द – • जे शब्द वाक्यात उपयोगात येताना त्यांच्या रुपात बहुधा कोणत्या तरी प्रकारचा बदल होतो. त्यांना विकारी शब्दअसे म्हणतात. ब) अविकारी शब्द – • ज्या शब्दांचा वाक्यात केव्हाही,कोणत्याही प्रकारचा बदल न होता उपयोग होतो,त्याना अविकारी शब्दम्हणतात. अ) विकारी शब्द विकारी नामांमध्ये तीन प्रकार आहेत अ) नाम • सामान्य नाम • विशेष नाम • भाववाचक नाम ब) सर्वनाम • पुरुषवाचक सर्वनाम • दर्शक सर्वनाम • संबंधी सर्वनाम • सामान्य सर्वनाम • आत्मवाचक सर्वनाम क) विशेषण • गुणवाचक विशेषण • संख्यावाचक विशेषण • धातुसाधित विशेषण • सार्वनामिक विशेषण • अधि/विधि विशेषण ब) क्रियापद ( अविकारी ) • मराठी व्याकरणामध्ये क्रियापदाचे दोन प्रकार आहेत 1.सकर्मक क्रियापद2.अकर्मक क्रियापद • त्याशिवाय मराठी व्याकरणात क्रियापदाचे आणखी प्रकार आहेत. 1.शक्य क्रियापद2.प्रयोजक क्रियापद3.संयुक्त व सहाय्यक क्रियापद मराठी व्याकरणानुसार शब्दांची कार्ये आठ आहेत. म्हणजेशब्दांच्या जाती (कार्य) आठ आहेत. • नाम • सर्वनाम • विशेषण • क्रियापद • क्रियाविशेषण अव्यय • शब्दयोगी अव्यय • उभयान्वयी अव्यय • केवलप्रयोगी अव्यय यापैकी पहिल्या चार जाती विकारीशब्दांच्या असून पुढच्या चार अविकारीशब्दांच्या जाती आहेत. विकारी शब्दांच...

उद्देश विभाग/ उद्देशांग : 1 ) उद्देश (कर्ता) वाक्य ज्याच्या विषयी माहिती सांगते तो वाक्याचा कर्ता असतो. क्रियापदातील धातुला णारा, णारे, णारी, हे प्रत्यय जोडून कोण / काय ने प्रश्न विचारल्यास उत्तर कर्ता येते. उदा. • रामुचा शर्ट फाटला. (फाटणारे काय/कोण?) • रामरावांचा कुत्रा मेला. (मरणारे कोण/काय?) • मोगल साम्राज्याचा अंत झाला. (होणारे-कोण/काय?) • रामुच्या घराचा दरवाजा उघडला. (उघडणारे कोण/काय?) वरील वाक्यात शर्ट, कुत्रा, अंत, दरवाजा हे उद्देश (कर्ता) आहेत. 2) उद्देश विस्तार कर्त्याविषयी माहिती सांगणारे शब्द जर कर्त्यापूर्वी असतील तर अशा शब्दांना उद्देश विस्तारात लिहावे. उदा. • शेजारचा रामु धपकन पडला. • नियमित अभ्यास करणारे विधार्थी पास होतात. विधेय विभाग/ विधेयांग : वाक्यात ज्यांच्यावर क्रिया घडते ते कर्म असते म्हणजेच क्रिया सोसणारे कर्म असते. उदा. • रामने झडाचा पेरु तोडला. (या वाक्यात तोडण्याची क्रिया पेरु वर झाली म्हणून ते कर्म). • गवळ्याने म्हशीची धार काढली. (या वाक्यात काढण्याची क्रिया धारेवर झाली म्हणून ते कर्म). 1) कर्म विस्तार कर्मापूर्वी कर्माविषयी माहिती सांगणारा शब्द म्हणजे ‘कर्म विस्तार’होय. उदा. • रामने झाडाचा पेरु तोडला. • गवळ्याने काळ्या म्हशीची धार काढली. 2) विधान पूरक कर्त्याविषयी माहिती सांगणारा शब्द जर कर्त्यांनंतर आला तर ते ‘विधानपूरक’ असते. उदा. • राम राजा झाला. • संदीप शिक्षक आहे. • शरदाच्या चांदण्यात गुलमोहर मोहक दिसतो. वरील वाक्यावरुन राजा, शिक्षक, मोहक ही शब्द कर्त्याविषयी अधिक महितीसांगत आहेत म्हणून त्यांना ‘विधानपूरक’ असे म्हणतात. 3) विधेय विस्तार • क्रियापदास विधेय असे म्हणतात. • वाक्यात क्रियापदाविषयी माहिती सांगणार्‍या शब्दांचा यात समावेश होतो. • ...

वाक्याचे प्रकार (Vakyache Prakar) हा मराठी व्याकरणातील एक महत्वाचा टॉपिक आहे. मराठी व्याकरण हा सर्वच स्पर्धा परीक्षेच्या दृष्टिकोनातून अत्यंत महत्वाचे विषय आहे. ह्या विषयाचा एकदा चांगला अभ्यास केला की मग पेपरच्या वेळेस फक्त रिवीजनावर भर द्यावी लागते कारण ह्यात गोष्टी सतत बदलत नसतात. संकल्पना क्लियर असल्या की मग सर्व सोप्पे जाते. इथे MPSC Alert वर आम्ही मराठी व्याकरणाची सिरिज सुरू करीत आहो ज्यात आम्ही संपूर्ण मराठी व्याकरण कव्हर करण्याचा प्रयत्न करू. त्याच प्रमाणे स्पर्धांकुर हे आमचे युट्यूब चॅनेल आहे जिथे आम्ही मराठी ग्रामर आणि शब्दांवर व्हिडिओ टाकले आहे. ते आपण अवश्य पहावे. वाक्य म्हणजे अर्थपूर्ण शब्दांचा समूह होय. प्रत्येक वाक्य हे शब्दांचे बनलेले असते. आपण जे वाक्य बोलतो ते वेगवेगळ्या प्रकारचे असते. व्याकरणात त्याला अत्यंत महत्व आहे. हेच वाक्यांचे प्रकार (Vakyache Prakar)आपण खाली बघणार आहो. मराठीत वाक्यांचे दोन प्रकारे वर्गीकरण केले जाते. 1) अर्थावरून पडणारे प्रकार. 2) स्वरूपावरून पडणारे प्रकार /वाक्यात असणाऱ्या विधानांचा संख्या वरुन पडणारे प्रकार. 1) अर्थावरून पडणारे प्रकार विधानार्थी वाक्य :- या वाक्यात केवळ विधान केलेले असते त्याला विधानार्थी वाक्य असे म्हणतात. Ex.1) मी आंबा खातो. 2) गोपाल खूप काम करतो. 3) ती पुस्तक वाचत. उद्गारार्थी वाक्य:- तुझ्या भारतातून मनातील उत्कट भावना व्यक्त केल्या जातात त्याला उद्गारार्थी वाक्य असे म्हणतात. Ex.1) अब्ब !केवढा मोठा हा साप. 2) कोण ही गर्दी 3) शब्बास !UPSC पास झालास. होकारार्थी वाक्य :- वाक्यातून होकार दर्शवला जातो त्याला होकारार्थी वाक्य असे म्हणतात. Ex.1) मला अभ्यास करायला आवडते 2) रमेश जेवण करत आहे 3)मला Sti ची परीक्षा पास व्...